ดอกทานตะวัน เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับดอกทานตะวัน

ดอกทานตะวัน (sunflower) ถือว่าเป็นราชาแห่งดอกไม้ที่ได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก ด้วยเอกลักษณ์เฉพาะตัวมีสันที่สวยงามโดดเด่น เป็นพืชที่โตง่าย ทนแล้ง คนส่วนใหญ่มักจะนิยามให้ดอกทานตะวันสื่อถึงความร่าเริงสดใส ความรัก ความหวัง ความศรัทธา และความสุข ดั่งดวงอาทิตย์ที่อยู่บนท้องฟ้า ซึ่งคนทั่วโลกมักนำมาใช้เป็นของขวัญแสงความยินดีมอบให้ในโอกาสต่าง ๆ เช่น วันวาเลนไทน์ วันแม่ วันเกิด และวันครบรอบ นอกจากนี้ดอกทานตะวันยังอุดมไปด้วยวิตามินต่าง ๆ มากมาย สามารถทานทั้งส่วนของใบ ดอก เมล็ด และนำไปแปรรูปสกัดใช้ได้ในครัวเรือน อาทิ ของใช้ เครื่องดื่ม ยาบำรุงร่างกายได้อีกด้วย

ประวัติความเป็นมาของดอกทานตะวัน

ทานตะวันมีถิ่นกำเนิดอยู่ในทวีปอเมริการใต้ ซึ่งในเวลาต่อมาก็ได้มีการขนย้ายเมล็ดพันธุ์ เพื่อนำไปใช้ในการเพาะปลูกดอกทานตะวันในประเทศเม็กซิโก ที่เชื่อกันว่ามีมาตั้งแต่ 3 พันปีก่อนคริสตกาล ซึ่งนักวิชาการสันนิฐานว่าชาวอินคาและชาวมายาในอเมริการได้ปลูกดอกทานตะวันไว้เพื่อใช้เป็นอาหารและสกัดเป็นน้ำมัน จนได้รับความนิยมเป็นวงกว้างมากขึ้น และชาวสเปนก็ได้นำดอกทานตะวันไปปลูกในช่วงศตวรรษที่ 16 ปัจจุบันดอกทานตะวันถือเป็นพืชเศรษฐกิจที่สำคัญหลายประเทศ อาทิ รัสเซีย ยูเครน อาร์เจนตินา บราซิล และสหรัฐอเมริการ

ชีววิทยาของดอกทานตะวัน

ทานตะวัน มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Helianthus annuus L ถูกจัดอยู่ในวงค์ของ Asteraceae ซึ่งเป็นตระกูลเดียวกับดอกเดซี่ และดอกเบญจมาศ อยู่ในอาณาจักร Plantae เป็นพืชที่โตง่าย ทนแล้ง ทนต่อสภาพอากาศที่ร้อนจัดยืนต้นออกดอกเพียงครั้งเดียวในช่วงฤดูร้อน ส่วนของลำต้นสูงได้ถึง 3 เมตร ฐานรองกลีบดอกกว้างได้ถึง 30 เซนติเมตร ลักษณะของกลีบดอกมีจำนวนมากเรียงซ้อนกันหลายชั้น ดอกทานตะวันสามารถปลูกได้กับดินทุกชนิด แสงแดงแรงจัด ปริมาณน้ำปานกลาง ทานตะวันยังสามารถนำมารับประทานได้ทั้งส่วนใบ ส่วนดอก และเมล็ด ที่อุดมไปด้วยวิตามินและแร่ธาตุต่าง ๆ เช่น วิตามินเอ ซี อี แคลเซียม แมกนีเซียม และโพแทสเซียม

สายพันธุ์ของดอกทานตะวัน

ทานตะวันมีมากกว่าร้อยสายพันธุ์ แต่พันธุืที่ปลูกกันอย่างแพร่หลายและสีพบเห็นได้ทั่วไปได้แก่ สีเหลืองทอง นอกจากนี้ยังมีสายพันธุ์ที่หาดูได้ยาก อาทิเช่น

StrawBerry Blonde SunFlower มีลักษณะเด่น คือ กลีบดอกเป็นสีน้ำตาลแดง ส่วนปลายเป็นสีเหลืองแดง เกสรสีน้ำตาล

Sunny Smile Sunflower เป็นสายพันธุ์ขนาดเล็ก ดอกสีเหลืองทอง เกสรสีน้ำตาลเข้ม เหมาะกับการปลูกในกระถาง

Tohoku Yae SunFlower มีลักษณะเด่นด้วยกลีบดอกเรียวเรียงซ้อนทับกัน สีเหลืองทอง

Teddy Bear SunFlower มีลักษณะเด่นแปลกตาด้วยกลีบดอกซ้อนอัดกันแน่นจนเป็นรูปทรงกลม คล้ายดอกดาวเรือง

Prado Red SunFlower มีลักษณะเด่นด้วยสีที่แตกต่างออกไปจากพวกซึ่งจะเป็นสีแดงเข้ม

ดอกทานตะวันมีประโยชน์อย่างไรกับมนุษย์

ทานตะวันในปัจจุบันหลายประเทศทั่วโลกรวมถึงไทย ที่นิยมใช้มอบให้ในโอกาศต่าง ๆ แทนคำพูดแล้วนั้น ก็ยังปลูกเลี้ยงไว้เป็นไม้ประดับในสวน ในสถานที่ต่าง ๆ ตามมุมบ้านแล้ว ชาวไร่ยังปลูกไว้เพื่อนำไปขาย ทั้งส่วนของดอกเพื่อส่งออกไปขายทั่วประเทศตามร้านดอกไม้แล้ว เมล็ดยังมีประโยชน์ทางยา เช่น ช่วยบำรุงสายตา ป้องกันโรคหัวใจ ป้องกันโรคมะเร็ง ควบคุมน้ำหนัก บำรุงผิวพรรณหรือสามารถนำมาประกอบเป็นอาหาร อาทิ ยำดอกทานตะวัน สลัด ส่วนเม็ดสามารถทานเล่นเป็นอาหารว่าง หรือเอามาทำเป็นน้ำมันที่อุดมไปด้วยกรดไขมันไม่อิ่มตัว กรดไขมันไม่อิ่มตัวเชิงซ้อน